prolaktin yüksekliği ne demek?

Prolaktin Yüksekliği (Hiperprolaktinemi)

Prolaktin yüksekliği, diğer adıyla hiperprolaktinemi, kanda normalden daha yüksek seviyelerde prolaktin hormonu bulunması durumudur. Prolaktin, temel olarak hipofiz bezi tarafından üretilen ve kadınlarda süt üretimini (laktasyon) sağlayan bir hormondur. Erkeklerde de düşük seviyelerde bulunur ve çeşitli fizyolojik süreçlerde rol oynar.

Nedenleri:

Prolaktin yüksekliğinin birçok nedeni olabilir:

• Fizyolojik Nedenler: Gebelik, emzirme, stres, uyku, egzersiz gibi durumlar prolaktin seviyesini geçici olarak yükseltebilir.
• İlaçlar: Bazı antidepresanlar, antipsikotikler, tansiyon ilaçları ve mide ilaçları prolaktin seviyesini yükseltebilir.
• Hipofiz Tümörleri (Prolaktinomalar): Hipofiz bezinde prolaktin üreten tümörler en sık görülen nedenlerdendir. Bu tümörler genellikle iyi huyludur. Daha fazla bilgi için: Hipofiz Tümörü
• Hipotiroidizm: Tiroid hormonlarının yetersiz üretimi (hipotiroidizm) prolaktin seviyesini yükseltebilir. Daha fazla bilgi için: Hipotiroidizm
• Böbrek Yetmezliği: Kronik böbrek yetmezliği olan kişilerde prolaktin atılımı azalır ve kanda birikebilir.
• Diğer Nedenler: Polikistik over sendromu (PKOS), göğüs duvarı yaralanmaları, bazı enfeksiyonlar ve nadiren diğer hipofiz bezi hastalıkları da prolaktin yüksekliğine neden olabilir. Daha fazla bilgi için: Polikistik Over Sendromu

Belirtileri:

Prolaktin yüksekliğinin belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve cinsiyete göre farklılık gösterebilir:

• Kadınlarda:
  • Adet düzensizlikleri (seyrek adet görme, adet görememe)
  • Meme akıntısı (galaktore) - hamilelik veya emzirme olmaksızın
  • Kısırlık (infertilite)
  • Cinsel istekte azalma
  • Kemik yoğunluğunda azalma (osteoporoz)
• Erkeklerde:
  • Cinsel istekte azalma
  • Erektil disfonksiyon (sertleşme sorunu)
  • Meme büyümesi (jinekomasti)
  • Kısırlık (infertilite)
  • Meme akıntısı (nadiren)
• Her İki Cinsiyette:
  • Baş ağrısı
  • Görme bozuklukları (özellikle büyük hipofiz tümörlerinde)

Teşhis:

Prolaktin yüksekliğinin teşhisi için öncelikle bir kan testi yapılır. Test sonuçlarına göre, doktorunuz ek testler isteyebilir:

• Tekrarlayan Prolaktin Testleri: Prolaktin seviyesi stres gibi faktörlerden etkilenebileceği için, test birkaç kez tekrarlanabilir.
• Hipofiz MR: Hipofiz tümörü olup olmadığını belirlemek için MR görüntüleme yapılabilir.
• Tiroid Hormon Testleri: Hipotiroidizmin ekarte edilmesi için tiroid hormon düzeyleri kontrol edilebilir.
• Böbrek Fonksiyon Testleri: Böbrek yetmezliğinin ekarte edilmesi için böbrek fonksiyonları değerlendirilebilir.

Tedavi:

Prolaktin yüksekliğinin tedavisi, nedenine ve belirtilerin şiddetine bağlı olarak değişir:

• İlaç Tedavisi: Prolaktinoma kaynaklı hiperprolaktinemide, prolaktin üretimini baskılayan ilaçlar (dopamin agonistleri) sıklıkla kullanılır. Bu ilaçlar tümörü küçültebilir ve prolaktin seviyesini normalleştirebilir.
• Cerrahi: İlaç tedavisine yanıt vermeyen veya çok büyük tümörlerde cerrahi tedavi düşünülebilir.
• Radyoterapi: Cerrahiye uygun olmayan veya ilaç tedavisine yanıt vermeyen durumlarda radyoterapi uygulanabilir.
• Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Hipotiroidizm veya böbrek yetmezliği gibi altta yatan bir neden varsa, öncelikle bu durum tedavi edilir.
• İlaçların Değiştirilmesi: Prolaktin yüksekliğine neden olan ilaçlar kullanılıyorsa, doktorunuz farklı bir ilaçla değiştirmeyi düşünebilir.

Prolaktin yüksekliği tedavi edilebilir bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir ve komplikasyonlar önlenebilir.

Önemli Not: Bu bilgiler sadece genel bir bilgilendirme amaçlıdır ve doktor tavsiyesi yerine geçmez. Sağlığınızla ilgili herhangi bir endişeniz varsa, mutlaka bir doktora danışmanız önemlidir.